Felietony

Wiekopomnej pamięci Klementyna z Tańskich Hoffmanowa wydała w Wilnie około 1830 roku zabawę historyczną pt. „Assarmot”, która przez dwa pokolenia nieocenione polskim dzieciom oddawała usługi. Rzecz powyższa, od dawna już zupełnie wyczerpana, wyszła pod surową moskiewską cenzurą i z konieczności musiała pominąć najważniejsze i najpiękniejsze chwile naszych dziejów, dlatego też – zdaniem naszym – tylko w części odpowiadała swemu celowi [..]

W pierwszym odcinku Historii gier w Polsce cytowałem fragmenty poematu Kochanowskiego na temat szachów. To nie Jan z Czarnolasu był jednak tym, który pierwszy wpadł na pomysł uczynienia gry w szachy tematem literackiego dzieła. Wcześniej zrobił to włoski poeta i biskup Marco Girolamo Vida. Dlatego też Adam Mickiewicz, pisząc w 1819 roku poemat o warcabach, zwraca się z inwokacją do włoskiego autora, doceniając w drugim wierszu kunszt jego polskiego naśladowcy:

Jan Ponętowski, wychowanek Akademii Krakowskiej, w latach 1577-1587 opat w miejscowości Hradište na Morawach, był kolekcjonerem dzieł sztuki. Z jego kolekcji pochodzi „klocek introligatorski”, czyli połączenie kilku osobnych, samoistnych wydawniczo dzieł w ramach jednej oprawy. W tym przypadku dziełami są m.in. zbiór modlitw w języku niemieckim i 40 ilustracji z odbiciami drzeworytów Hansa Holbeina. Co ciekawe, wewnątrz tego zbioru znajdują się ukryte zaczepy, po odblokowaniu których ukazuje się coś takiego.

Skąd można czerpać wiedzę historyczną? Oczywiście ze źródeł materialnych i pisanych. Źródła materialne to elementy gier, odkrywane przez archeologów. Najstarszymi, jakie odnaleziono na terenie obecnej Polski są zapewne pionki z założonych przez Wikingów osad na terenie wyspy Wolin oraz w pobliżu Elbląga. A jakie mamy źródła pisane, w których można o grach przeczytać? To nie tylko kroniki i dzieła literackie z dawnych epok, ale także zbiory praw i kroniki sądowe.

Z recenzjami Food Chain Magnate na etapie listopada 2021 roku jest taki problem, że zasadniczo chyba wszystko zostało już powiedziane. Że gra jest brzydka i droga. Że jest wymagająca i bezlitosna. Że nie dla każdego, ale jak wpadnie w upodobania, to na zabój. Że nie ma losowości. Że da się przegrać w pierwszym ruchu, bo według filozofii projektowania autorów jeśli by się nie dało, to pierwszy ruch nie jest ważny. Wszystko to prawda i stratą czasu byłoby to powtarzać w dłuższej formie tylko po to, żeby wypełnić blok tekstu samymi frazesami. FCM to jeden z najbardziej nietypowych i hermetycznych tytułów ...

Zapewne niewielu graczy wie, że w tym roku przypada okrągła rocznica – 300 lat od wydania pierwszej gry po polsku. Oczywiście dużo wcześniej w Polsce znane były szachy, warcaby, tryktrak, młynek czy forteca ale to są wszystko gry niezależne językowo, nie wymagające żadnych tekstów na planszy. A „Gra włoska ucieszna, gąską nazwana”, wydana w Krakowie w roku 1721 przez Oficynę Franciszka Cezarego, była pierwszą grą „lokalizowaną” tzn. miała na środku planszy instrukcję w języku polskim i polskie nazwy ważnych dla rozgrywki pól, takich jak studnia, więzienie czy gospoda.

O ile nie należycie do będącej błędem statystycznym grupy geniuszy, lub nie zaczęliście dopiero co grać w planszówki, to z pewnością zdarzyło Wam się znaleźć w niewłaściwej części zestawienia ,,zwycięzca i przegrany”. W niniejszej refleksji chciałbym przyjrzeć się rozwiązaniom mechanicznym proponowanym przez gry te kilka rund przed zakończeniem, kiedy jednak ,,wszystko wiadomo”. Zapraszam.

Próbując zareklamować znajomym nową grę czy zarekomendować wybór na najbliższy planszówkowy wieczór ze smutkiem odkrywam, iż gry planszowe nie są wdzięcznym tematem do marketingowych opowieści.

W moim domu mieszka aspirująca do miana gracza, niespełna dwuletnia dziewczynka. O tym, jak do tej pory wyglądały jej kontakty z planszówkami, wspominałam jakiś czas temu. Dotychczas udział Młodej w graniu kończył się w większości przypadków na wypchnięciu kafelków z wyprasek. Ostatnio ta sytuacja stopniowo zaczęła się jednak zmieniać dzięki kilku grom dla dzieci od czwartego, a nawet 2 roku życia. Jedną z nich jest Pierwsza gra: Przyjaciele od wydawnictwa Egmont. Tytuł ten skłonił mnie do przemyśleń na temat cech, jakie powinna posiadać gra dla bardzo małych dzieci. I to nimi zamierzam się dziś z Wami podzielić.

Na pierwszy rzut oka Scrabble to gra humanistyczna, w której decydującą rolę odgrywa zasób słownictwa, a matematyka sprowadza się do prostych działań – sumowania punktów za litery i ewentualnie mnożenia, gdy układany wyraz przechodzi przez pole premii literowej lub słownej. W tym tekście postaram się wykazać, że do dokładniejszej analizy gry matematyka jest przydatna, a nawet niezbędna.