Jubako (wymawia się: dziubako) to nazwa ozdobnego pudełka, wypełnionego starannie ułożonymi przysmakami, tradycyjnie używanego w Japonii z okazji Nowego Roku. To również nazwa gry znanego duetu Michael Kiesling & Wolfgang Kramer. Celem tej gry jest tak ułożyć na planszy imitującej jubako płytki z obrazkami przysmaków, aby zdobyć jak najwięcej punktów zwycięstwa.

1 października to tradycyjnie początek roku akademickiego. Myślę, że to właściwy moment, by napisać o publikacji, która ukazała się w serii „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”. Chodzi o książkę Remigiusza Kopoczka „Wstęp do wiedzy o grach tradycyjnych”, którą tak przestawia wydawca:

Jednym z efektów pandemii zbrodniczego koronawirusa była konieczność przerwania różnych rozgrywek sportowych. Problemem w takich sytuacjach bywa często to, jak podzielić przyznawaną za zwycięstwo nagrodę. Nie jest to zagadnienie nowe, bo po raz pierwszy zostało opisane już ponad 500 lat temu, gdy epidemie były częstsze, a ich skutki znacznie bardziej dotkliwe.

Francis Tresham (1936-2019) 21 pażdziernika 2019 zmarł Francis Tresham. Młodszym graczom pewnie ten twórca nie jest znany, bo najważniejsze gry opracował około 40 lat temu, ale były to gry, które miały ogromny wpływ na rozwój branży. W związku z tym chciałbym przypomnieć mój artykuł na temat wydanej w roku 1980 gry Cywilizacja, opublikowany pierwotnie w 2 numerze czasopisma Świat Gier Planszowych.

Do przeanalizowania zostały jeszcze dwa źródła punktów – za wielkość zamykanego regionu i za fazę, w których region został zamknięty. Wielkość zamykanego regionu punktowana jest nieliniowo, według szeregu liczb trójkątnych. Mogłoby się więc wydawać, że premiuje to plansze, na których są duże regiony. Tak jednak nie jest, co można zauważyć, analizując tabelkę, przedstawioną w 3 odcinku tego cyklu artykułów. Na planszach z dużymi regionami wyniki są raczej poniżej średniej, oczywiście z wyjątkiem przypadków, gdy tymi dużymi regionami są pastwiska.

Jak wynika z rozważań, przedstawionych w poprzednim odcinku, najwyższe wyniki udaje się uzyskać na planszach, na których są duże pastwiska. Dotyczy to przede wszystkim gry z udziałem 4 osób, bo w grze dwuosobowej zależność liczby punktów od wielkości pastwisk nie jest już tak bardzo odczuwalna. Ale nie każda plansza z dużymi pastwiskami pozwala na uzyskanie wysokiej średniej. Tak jest np. w przypadku planszy nr 1, która mimo układu pastwisk 5+1 daje stosunkowo słabe wyniki. Z kolei plansza nr 5, z układem pastwisk 3+3, jest jedną z lepszych, szczególnie w grze dwuosobowej. Zapewne decydujący wpływ ma tu liczba regionów, na które ...

W poprzednim odcinku pisałem o tym, że niektóre elementy punktacji, takie jak niewykorzystane grudki srebra, niewykorzystani robotnicy, sprzedane i niesprzedane towary oraz premie za ukończenie koloru, nie zależą od planszy. I tylko punkty za towary zależą, i to w niewielkim stopniu, od liczby graczy. Oceniam, że wymienione wyżej elementy punktacji dają graczowi średnio 40-50 punktów, co stanowi jakieś 20-25% ich ogólnej liczby. Źródła różnic w średniej liczbie zdobywanych punktów tkwią więc w pozostałych elementach punktacji. Przypomnę teraz tabelkę, od której zaczynał się pierwszy odcinek, rozszerzoną o kolumny, charakteryzujące poszczególne plansze.

Celem moich rozważań jest znalezienie przyczyn tego, że na różnych planszach i przy różnej liczbie graczy średnie wartości liczby zdobytych punktów wykazują statystycznie widoczne różnice. Skoro zajmuję się wartościami średnimi, będę też uśredniał ,czyli rozdzielał po równo między graczy np. punkty zdobywane dzięki żetonom nauki, choć w rozgrywce przypisane są do konkretnych uczestników.

Od Redakcji: Jak wszyscy wiemy, tytuł Gry Roku 2018 zdobyła wybitna gra kościana Stefana Felda Zamki Burgundii, wydana w Polsce przez Rebel. Korzystając z doniosłości tego wydarzenia, zamieszczamy pierwszy odcinek kolejnego artykułu pana Michała Stajszczaka traktującego o matematyce w grach. Tym razem dowiemy się, które plansze i dlaczego potrafią przynieść nam najwięcej punktów. Zapraszamy do miłej analitycznej lektury! :)

Część druga… Truel Jest to neologizm, oznaczający pojedynek z udziałem trzech osób (tri-duel). Załóżmy, że biorą w nim udział gracz A, trafiający z prawdopodobieństwem 0,8, gracz B z celnością 0,6 i gracz C, ze skutecznością strzału 0,4. Gracz, na którego przypada kolejka, wybiera do kogo będzie strzelał. Autorzy proponują czytelnikom książki przeprowadzenie eksperymentu przy użyciu kostki k10 dla różnych kolejności strzelania i „zdziwienie się” wynikami…