Sprawa zaczęła się chyba od moich komentarzy pod recenzją gry Pitagoras. Sugerowały one, że gra mogłaby się stać bardziej atrakcyjna, gdyby dopuścić większy zakres działań. Redakcja Games Fanatic poszła tym tropem i ogłosiła konkurs, w którym wylosowaną na kostkach liczbę można układać z liczb na kartach korzystając ze wszystkich znanych uczestnikom działań.

Co łączy takie gry, jak Książęta Florencji, Wyspa Kotów, Patchwork i Ubongo? Wszystkie te gry (i jeszcze ponad 200 innych) wykorzystują figury geometryczne zwane po angielsku polyominoes. Jaki jest polski odpowiednik tego słowa? Jeszcze nie wiadomo. Spotkałem się z nazwami polimino, poliomino i wielomino. A jak to wygląda w innych językach? W niemieckim, francuskim i holenderskim używa się angielskiej nazwy polyomino, we włoskim, portugalskim, rosyjskim, ukraińskim i estońskim – polimino, a w hiszpańskim poliomino. Najdziwniejsza jest nazwa plurkvadrato w języku esperanto.

We wrześniu minęła 25 rocznica wydania najbardziej znanej polskiej gry – Super Farmera. O tym, że tę grę wydała Granna, a może nawet o tym, że gra w ogóle została wydana, zadecydowała przypadkowa rozmowa dwóch koleżanek. Jak to w takich sytuacjach często bywa, padło pytanie „czym się zajmujesz ?” a reakcja na odpowiedź „pracuję w firmie wydającej gry” była dość zaskakująca i jak się później okazało brzemienna w skutkach. Być może zdanie: „A wiesz, u nas w domu grywamy w bardzo fajną grę, wymyśloną jeszcze za okupacji” miało zabrzmieć jako ciekawostka jednak w efekcie powstał pomysł, żeby grę pokazać właścicielom ...

Poszukując informacji do Historii Gier w Polsce natrafiłem na tekst profesora Jacka Wiesiołowskiego „Hołub z Bordeaux herbu Wczele”, zamieszczony w Roczniku Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. Początkowo miałem zamiar umieścić fragmenty tego opracowania w pierwszym odcinku cyklu ale objętość dygresji zrobiła się zbyt duża i w rezultacie postanowiłem napisać osobny artykuł na temat elementów gier w heraldyce.

W 9 odcinku Historii Gier pisałem o niezbyt udanych początkach sprzedaży na polskim rynku produktów firmy Ravensburger. W latach 1994-96 puzzle i w mniejszym zakresie gry Ravensburgera dystrybuowane były w Polsce przez trzy hurtownie: Amar, Italwil i Toma-Plus. Dopiero w listopadzie 1997 powstała spółka joint venture Toma Plus Ravensburger, która do roku 2002 rozprowadzała w Polsce gry i puzzle Ravensburgera.

Pierwsza rzecz, jaka rzuca się w oczy po przejściu z roku 1994 do 1995 to drastyczny spadek cen gier. Mniej więcej 10 tysięcy razy. To oczywiście efekt denominacji i wprowadzenia do obiegu nowych złotych. Od 1 stycznia 1995 Piekło na Pacyfiku nie kosztowało już 100 tysięcy starych złotych tylko 10 nowych, a Scrabble „staniały” z 600 tysięcy do 60 złotych. Tak przy okazji – litr benzyny kosztował wtedy 1,18 zł.

Kolejny odcinek Historii Gier w Polsce obejmuje tylko 2 lata aczkolwiek jest trochę odniesień do tego, co działo się wcześniej ale nie zostało ujęte w poprzednim odcinku, bo efekty tych wcześniejszych zdarzeń były bardziej widoczne dopiero w latach 1993-94. A w tym okresie rzeczywiście bardzo dużo się działo. Przede wszystkim na polski rynek zaczęły trafiać gry importowane w polskich wersjach językowych. Jedną z pierwszych  takich gier był Rummikub

W zamierzeniu ósmy odcinek cyklu miał być poświęcony latom 90-tym XX wieku. Przy zbieraniu materiałów okazało się jednak, że jego objętość byłaby monstrualna. Nie tylko dlatego, że w tym okresie rynek planszówkowy w Polsce bardzo się rozwinął. Ale przede wszystkim dzięki temu, że oprócz tego, co sam z tego okresu pamiętam, mam do dyspozycji nieocenione źródło wiedzy – segregatory z fakturami mojej hurtowni, dzięki którym mogłem sobie przypomnieć, co, kiedy i przez kogo było wydawane.

Lata 1980-81, tak istotne dla historii Polski, nie zapisały się w dziejach polskich planszówek niczym szczególnym. Znacznie korzystniejsze było paradoksalnie wprowadzenie stanu wojennego. A może wcale nie paradoksalnie? Może to było celowe działanie? Bo oto w roku 1982, na zlecenie Wydziału Kultury Zarządu Głównego ZSMP, wydane zostały cztery gry planszowe: Targi (oparte na grze Broker), Książe (czyli Machiavelli), Ave (Decline and Fall of the Roman Empire) oraz Andia (symulacja społeczeństwa żyjącego gdzieś w Andach, gra dla 8-36 osób). Być może cel był taki: niech młodzież zajmie się grami planszowymi, zamiast roznosić antyrządowe ulotki lub tłuc się z zomowcami.

Poprzedni odcinek historii gier w Polsce zakończyłem informacją o książce. Od prezentacji kilku książek chciałbym z kolei zacząć ten tekst. Głównie dlatego, że właśnie książki i teksty w prasie w dużym stopniu ukształtowały „życie planszówkowe” w Polsce w latach 70-tych XX wieku.